ဗိုလ္ေလာင္း ထက္ထက္ေအာင္ (ခ) ခိုင္ထက္ေအာင္(ေက်ာက္ျဖဴ)

ရကၡိဳင္ျပည္၊ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္၊ ရီမ်က္အုပ္စု၊ က်ဴလႊင့္ေက်းရြာ၌ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၁၇) ရက္နိတြင္ မြီးဖြားခပါသည္။ အဘာမွာ ဦးေအာင္ထြန္းေက်ာ္(လယ္လုပ္)ႏွင့္ အီးေယာင္မွာ ေဒၚႏုသာဦး႐ို႕ျဖစ္ကတ္ပါသည္။ မီြးခ်င္းေမာင္ႏွမ (၂) ေယာက္ထဲတြင္ အထြီးဆံုးသားျဖစ္ပါသည္။ အ.မ.က က်ဴလႊင့္၊ အ.လ.က ဗားရဗာႏွင့္ အ.ထ.က စနဲ႐ို႕တြင္ ဝေခ်တန္းမွ တကၠသိုလ္ဝင္တန္းေအာင္ျမင္သည္အထိ ပညာသင္ယူခပါသည္။
မိသားစုစားဝတ္နီရီးအတြက္ အလုပ္လုပ္ယင္း ဝင္ေငြရွာဖြီခရပါသည္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ မေလးယွားႏိူင္ငံသို႔ ထြက္ခြာခပါသည္။ မေလးယွားတြင္ဟိနီစဥ္ ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္ႏွင့္ အဆက္အသြယ္ရဟိခပါသည္။

Categories: ေဆာင္းပါး ႏိုင္ငံရီး

ဆက္ဖတ္ဖို႔ေဒမွာပါကား

ရခိုင္မဟာရာဇဝင္ႀကီး” က်မ္းျပဳ ဆရာႀကီးထြန္းေ႐ႊခိုင္၏ ကိုယ္ေရးအက်ဥ္း

---------------------------------------------------------------------------
“ရခိုင္မဟာရာဇဝင္ႀကီး” က်မ္းျပဳ ဆရာႀကီးထြန္းေ႐ႊခိုင္ကို ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ရမ္းၿဗဲ့ၿမိဳ႕၊ အဖ ကုန္သည္ႀကီး ဦးလာဘ၊ အမိ ေဒၚေငြခ်ိန္တို႔မွ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားသည္။ အမည္ရင္းမွာ ဦးထြန္းေ႐ႊျဖစ္သည္။
၁၉၇၂ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ ဝိဇၨာႏွင့္သိပၸံတကၠသိုလ္မွ ဝိဇၨာ(ပထဝီ)ဘြဲ႔ကို ရ႐ွိခဲ့သည္။ ထိုႏွစ္မွာပင္ လုပ္သားမ်ားေကာလိပ္၊ ပထဝီဝင္ဌာနတြင္ အခ်ိန္းပိုင္းနည္းျပအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္သည္။ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္
တြင္ စစ္ေတြေဒသေကာလိပ္၌ ပထဝီသင္နည္းျပအျဖစ္ ေဆက္လက္တာဝန္ထမ္းေဆာင္သည္။ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္တြင္ “စစ္ေတြၿမိဳ႕ေျမအသံုးခ်ေရး” စာတမ္းျဖင့္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွ မဟာဝိဇၨာတန္းေျဖဆိုေအာင္
ျမင္ၿပီးေနာက္ စစ္ေတြေဒသေကာလိပ္တြင္ ပထဝီဌာန လက္ေထာက္ကထိက၊ ဌာနမွဴးအျဖစ္ခန္႔အပ္ျခင္းခံရသည္။ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္တြင္ ေမာ္ကြန္းထိန္းအဆင့္(၂)ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ စစ္ေတြဒီကရီေကာလိပ္တြင္
ေမာ္ကြန္းထိန္းအဆင့္(၁)ျဖင့္ လည္းေကာင္း တာဝန္မ်ားထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ရန္ကုန္အေဝးသင္တကၠသိုလ္ႏွင့္ ရန္ကုန္ႏိုင္ငံျခားဘာသာ တကၠသိုလ္တို႔တြင္လည္း တာဝန္မ်ားထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။
ပါရဂူဘြဲ႔ (Ph.D) အတြက္ " Evolution of Rakhine Ancient Capitals" ရခိုင္သမိုင္းက်မ္းျပဳစုတင္သြင္းခဲ့သည္။ ထြန္းေ႐ႊခိုင္ (မဟာဝိဇၨာ) အမည္ျဖင့္ ရခိုင္သမိုင္းစာအုပ္မ်ားႏွင့္ ရခိုင္ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ
သုေတသနစာတမ္းမ်ားစြာ ေရးသားျပဳစုခဲ့သည္။

Categories: ရခိုင္အေၾကာင္း သမိုင္း ေဆာင္းပါး

ဆက္ဖတ္ဖို႔ေဒမွာပါကား

ေမထြီးရို႕ ေခၚသံ

ေမာင္ၾကီး…..ေမာင္ၾကီးရို႕ နီေကာင္းကတ္ေတမနား ရပ္ဝီးရပ္ျခားမွာ ေရာက္နိန္ေရ ေမာင္ၾကီးရို႕အတြက္ေလ ေမထြီးရုိ႕ ရက္ျပတ္ ေၾကာင့္ၾကနိန္ေရသိလာ….။ အလုပ္အကိုင္တိက အဆင္ေျပကတ္ေတမနား….။ ေမာင္ၾကီးရို႕ ေရာက္နိန္ေရ နီရာတိက တုိးတက္ေတ အဆင္ျမင့္ေရဆုိေကေလ့….. ေမထြီးရို႕ ရြာကို မမိန္႕လီေက့နန္း….။ ေမထြီးရို႕ ေမာင္ၾကီးရို႕အတြက္ ေဒရြာေခ်ေစာ္ အႏြီးထြီးဆံုးပါ ေမာင္ၾကီး..။ ရြာမွာေလ ဘုရားပြဲျဖစ္ျဖစ္ ဇာပြဲပင္ က်က် ေမာင္ၾကီးရို႕ကို ေကာင္းအတြက္ေပၚေရ။ မင္းၾကီးရို႕ရာ စစံုလလင္းဟိဖုိ႕ေက ေလဇာေလာက္ေပ်ာ္ဖုိ႕ ေကာင္းမယ္မသိ။ ေမာင္ၾကီးရို႕နန္႕ မိႈဟင္းခူးေစာင္လားကတ္ေစာ္တိကိုေလ့ ရက္ျပတ္ အတြက္ေပၚေရကာ ေမာင္ၾကီး။ ေကာင္းေပ်ာ္ဖုိ႕ ေကာင္းခေရ အခ်ိန္တိက ေမထြီးရို႕ ရင္ထဲမွာ အဂုထိ ပံုရိပ္ထင္နိန္တုန္းပါ ေမာင္ၾကီး။ ယေကေလ့ေသာ့ေမာင္ၾကီး ေမထြီးရို႕ ရြာမွာေလ အယင္ပိုင္ ေပ်ာ္ဖုိ႕မေကာင္း ဗ်ာယ္။ ရြာမွာ လူဆန္းတိေလ့ ကန္ကမကန္အဂု…အျဖဴ၊ အမဲ စံုနိန္ေရ ေမာင္ၾကီး။ ျပႆနာတိေလ့ တခုျပီးေက တခု ေကာင္းစိတ္ပင္ပန္းရေရ ေမာင္ၾကီး။ စိတ္ပင္ပန္းရေရ ဆုိေစာ္ထက္ ရြာအစြန္ပိုင္းက လူတိဆုိေကေလ ရင္တထိတ္ ထိတ္နန္႕ နိနန္႕ ညဥ့္ကို ျဖတ္သန္းနိန္ကတ္ရေရ။ ရြာမွာ အယင္ကပိုင္ စစည္းပပင္မဟိ၊ လူတိေလ့ စစံုလလင္ မဟိဗ်ာယ္ဆုိခါေလ ဇာက ဇာက လူတိမွန္းမသိ ဝင္ခ်င္ပိုင္ဝင္ ထြက္ခ်င္ပိုင္ထြက္ အားမနာလုပ္ ကတ္ေတ။ ထုိတေလာကဆုိေကေလ ယင္းလူတိ ဓါးျမရဝင္ တုိက္ေတ ရြာကို။ ရြာအစြန္ပိုင္းမွာ ဆုိေက အဆုိးဆံုးဗ်ာယ္။ ယင္းတြက္ ရြာစြန္ပိုင္းကလူ ရင္တထိတ္ ထိတ္နန္႕ အသက္ရွင္နိန္ ကတ္ရေရေယ ေမာင္ၾကီး….။ ေဒအျဖစ္တိကို ဝါ ေမာင္ၾကီးရို႕ ၾကားကတ္ ေတမနား။ ေမာင္ၾကီးရို႕ ရင္ထဲမွာေလ့ ေဒါသတိ ေပါက္ကြဲနိန္ဖုိ႕လုိ႕ ေမထြီး ယံုေရသိလာ။ ေအာ္ ေနာက္တခု ေျပာရဖုိ႕သိ။ ရြာေတာင္ပိုင္းက ေမာင္ၾကီးရို႕ ေမထြီးရို႕ ပေပ်ာ္ရရြင္ နိန္ခေတ ေနရာကိုသိေရ မနား…။ ေျပာရဖုိ႕ဆုိေက ယင္းနီရာေစာ္ ေမာင္ၾကီးရို႕ ေမထြီးရို႕ ရြာသားတိအတြက္ အသက္သြီး ေၾကာဗ်ာယ္မနား။ ရြာက လူတိေလ့ ယင္းမွာ ယာခင္းလုပ္၊ ေတာင္ယာလုပ္၊ ျပီးေက ရြာသားတိ အတြက္ အခ်က္အခ်ာ က်ေရနီရာေလ။ အဂုဆုိေကက ေမာင္ၾကီး ေျပာျပဖုိ႕ေတာင္ မတတ္လုိက္ ဗ်ာယ္ေမာင္ၾကီး…….။ ေျပာယင္းနန္႕ ေမထြီး ငိုေတာင္ ငိုခ်င္လာဗ်ာယ္ေမာင္ၾကီး။ အဂု ယင္းေနရာမွာ ျမိဳ႕က လူတတိုင္ေနာက္နိန္ကေတ။ ယင္းနီရာက အပင္တိကို ခြပ္ပနာ အဂု သူရို႕ ျမိဳ႕ကို ပို႕ဖုိ႕လုပ္နိန္ေရ။ ေမထြီးဘာဘာရို႕ ရြာကဘၾကီးရုိ႕ လုပ္ကိုင္စားေသာက္နိန္ကတ္ေတ ယာခင္းတိေလ့ မရလုိက္ဗ်ာယ္။ ယင္းျမိဳ႕က လူတိ ဝါးဒရံ ကာပနာ ဇာတိ လုပ္နိန္ကတ္မွန္းမသိေမာင္ၾကီး။ ေမထြီးရြာေလ အယင္ပိုင္မဟုတ္ဗ်ာယ္။

Categories: ကဗ်ာ ေဆာင္းပါး

ဆက္ဖတ္ဖို႔ေဒမွာပါကား

ရမၼာ၀တိရမ္းျဗဲ သမိုင္းေၾကာင္း

_______________________
၁ ။ ရမၼာတီဟုေခၚေသာ ရမ္းျဗဲကၽြန္းကား ရခိုင္ကမ္းေျမာင္ေဒသတြင္ ေ၇ပတ္လည္၀န္းရန္၍ တည္ရွိေၾကာင္း ၊ကၽြန္း၏ပံုသ႑ာန္မွာ ၀မ္းဘဲတစ္ေကာင္ေရထဲတြင္ နားေနသည္ႏွင္႔ တူ၍ ၀မ္းဘဲကၽြန္း ဟုဆိုခဲ႔ေၾကာင္းသိရသည္။
၂ ။ ရမ္းျဗဲကၽြန္းျဖစ္ေပၚလာပံုႏွင္႔ပတ္သက္၍ ခရီးေတရွစ္( cretaceaus) အဆံုးတြင္ျဖစ္ေသာ၊ အဲလ္ပိုင္ေတာင္တန္း လွုပ္ရွားမွု (alpine mountain building) ၾကီးသည္၊ ဤကၽြန္းစုအား ျဖစ္ေပၚေစခဲ႔ေၾကာင္း ၊ လြန္ခဲ႔ေသာ ႏွစ္ေပါင္းသန္း (30) ခန္႔တြင္ ပင္လယ္ေရဆုတ္ယုတ္မွုေၾကာင္႔၊ ပလီယိုဆင္ (plioeene) ေခတ္ျပီး ၊ တတိယအခ်ိန္တြင္ ရမ္းျဗဲကၽြန္းသည္ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္ေပၚသို႕ တြန္းပို႕ျခင္းခံရသည္။ တဖန္ရာသီဥတုေျခဖ်က္တိုက္စားမွု (weathering) ေၾကာင္႔၊ ေတာေတာင္ခ်ိဳင္႔၀ွမ္း လြင္ျပင္တို႕ျဖင္႔ ရွုရွင္စဘြယ္ လူေနထိုင္ရန္ အေျခသို႕ေရာက္ရွိလာသည္။ဤရမၼာ၀တီသို႕ မည္သည္႕အခ်ိန္ကစ၍ လူမ်ားအေျခခ် ေနထိုင္ခဲ႔ၾကသည္ကို သမိုင္းအေထာက္ထားမ်ား မေတြ႕ရရွိေသးေသာ္လည္း ရခိုင္သမိုင္းစဥ္အရ (ဘီစီ ၃၀၀၀) သို႕မဟုတ္ ယင္းထက္ေစာဘြယ္ရာ ရွိေပသည္။
၃ ။ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ေ၀သာလီျမိဳ႕ေတာ္ မတည္ေထာင္ခင္ (ေအဒီ-၃၂၇) ထိ၊ ရမ္းျဗဲသားမ်ားမွာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ၾကဟန္ တူပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင္႔ဆိုေသာ္ ရမ္းျဗဲကၽြန္းသမိုင္း ေပမူ ”က” ခ်ပ္တြင္၊ အေနာက္ဘက္မွ သေဘႍာအစင္း (၃၀) လာတိုက္၍ ပါေလသည္။ လူ(၂၀၀) ၾကြင္းက်န္လိုက္သည္။ လူတို႔ကို ဓည၀တီသို႕ သြင္း၍ထားသည္ဟု ပါရွိေလသည္။ စာတြင္ ဓည၀တီဟုပါရွိေသာ္လည္း မည္သည္႔မင္းဟုေဖၚျပထားျခင္းမရွိေပ။ သို႔ေသာ္ ဓည၀တီေခတ္ေနွာင္းပိုင္းသာ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ယင္းအခ်ိ္န္က ရခိုင္မင္းမ်ား၏ ေရတပ္မေတာ္ ထားရွိျခင္းကို သိသာနိုင္ပါသည္။ ယင္းေပမူအရ ရမ္းျဗဲကၽြန္းတြင္ လူဦးေရ (3700) ရွိေၾကာင္း သိရေပသည္။ လူဦးေရ သီအိုရီ (porpulation theory) ဆင္႔ကဲ ျဖစ္စဥ္အရ ယင္းေခတ္ ယင္းအခ်ိန္က ဤမ်ွ လူဦးေရ စုစည္းေနထိုင္ျခင္းသည္ ယဥ္ေက်းမွဳအဆင္႔အတန္း မနမ္႔က်ေၾကာင္းေဖာ္ျပေနေပသည္။
ဓည၀တီေရာက္ ရမ္းျဗဲသားမ်ား

Categories: ရခိုင္အေၾကာင္း ရမ္းျဗဲ သမိုင္း သမိုင္း

ဆက္ဖတ္ဖို႔ေဒမွာပါကား

မငိုပါကဲ့ ႏွမေခ်

မငိုပါကဲ့ ႏွမေခ်
မ်က္ရည္ကို အသာသုတ္လိုက္ပါ --။

အမိကိုလည္း သူရို႔ႀကိဳးတုတ္
ဒုတ္နန္႔လည္း သတ္သိမ့္ေရ --။

အဖကိုလည္း ၀ရမ္းၿပီးလတ္
သူရို႔ စြပ္စဲြကတ္ေတေလ --။

ရြာကိုလည္း သူရို႔မီးလွ်ိဳ႔
ႏြား၀က္တိကိုလည္း ယူ
(သူရို႔ေရ)
တိရိစၦာန္ထက္ ညွက္ေတလူ --။

ရြာက သက္ႀကီးရို႔ကိုလည္း
အေမ အေမလို႔
သူရို႔ ေခၚကတ္ေတ။
ၿပီးေက အမိပစၥည္း
သူရို႔ ခိုးေရ --။

Categories: ကဗ်ာ ႏိုင္ငံရီး

ဆက္ဖတ္ဖို႔ေဒမွာပါကား